Qazaxıstan, Astana, 27 may / Trend , müxbir K.Konırova/ Cari ilin iyun ayında Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayevin Parisə rəsmi səfəri gözlənilir. Bu, Qazaxıstanın 15 illik müstəqillik dövrü ərzində ölkə liderinin Fransaya üçüncü səfəri olacaq. Fransanın Qazaxıstandakı səfiri Alen Kuanon Trend -a müsahibəsində Avropa və Mərkəzi Asiyanın iki dövləti arasında əməkdaşlığın perspektivlərindən danışıb.
- Nursultan Nazarbayevin Fransaya planlaşdırılan səfərindən nələr gözlənilir?
- İki ölkə arasında siyasi münasibətlər daim yaxşı olub. Lakin son illər bu münasibətlər bir o qədər nəzərəçarpacaq dərəcədə olmayıb. Bizim dövlətlər qitənin iki əks nöqtələrində yerləşir, buna görə Avroasiya qitəsində stabilliyin bərqərar edilməsindən söhbət düşəndə, bu, birmənalı qaydada Qazaxıstan və Fransaya aid edilir. Bu səbəbdən onların arasında əməkdaşlığın inkişafı hamı üçün mühümdür. Son illər iki ölkənin qarşılıqlı münasibətlərində nəzərəçarpacaq dərəcədə canlanma yaranıb. Fransanın Baş naziri Fransua Fiyonanın fevral ayında Qazaxıstana səfəri və xarici ticarət məsələləri üzrə stats-katib Ann-Mari İdrakın bu ay Astanaya səfəri xatirimizdədir.
Ötən ilin sentyabr ayında Nyu-Yorkda iki ölkə liderləri Nikolya Sarkozi və Nursultan Nazarbayevin görüşü baş tutub. Hər iki lider əməkdaşlığı fəallaşdırmaq niyyətində olduqlarını bildiriblər. Və bu gün, iyun ayında Nursultan Nazarbayevin Parisə qarşıda duran səfərindən biz qarşılıqlı münasibətlərin yeni mərhələsinin əsasını qoyacaq böyük dəyişikliklər gözləyirik.
İlk növbədə, söhbət iqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsindən gedir. Fransa məlum olduğu kimi, investisiyaların həcminə görə artıq dördüncü yerdədir. Lakin o, Qazaxıstanın iqtisadi arenasında o qədər də nəzərəçarpacaq dərəcədə iştirak etmir. Hesab edirəm ki, mənim ölkəm gələcəyin böyük sənaye və iqtisadi dövləti kimi, sizin iqtisadiyyatın inkişafı və müasirləşdirilməsində aprıcı rol oynamalıdır.
- Qarşıdakı səfər zamanı hansı sənədlərin imzalanması planlaşdırılır?
- Səfər proqramı hazırda təfərrüatı ilə hazırlanır. Strateji tərəfdaşlıq barədə və daha bir sıra mühüm sənədlərin imzalanması ilə bağlı məsələnin nəzərdən keçirildiyi məlumdur, lakin məhz hansı sənədlərin imzalanacağını hələ Ki, deyə bilmərəm.
- Sizin fikrinizcə, hansı istiqamətlər üzrə əməkdaşlığı genişləndirmək mümkündür?
- Bizim ölkələrin əməkdaşlıq edə biləcəyi bir çox sahələr mövcuddur. Fransa hazırda sizin ölkə üçün olduqca mühüm olan neft hasilatı, həmçinin nəqliyyat sahəsində tətbiq edilə biləcək yüksək səmərəli texnologiyalara malikdir.
Biz lokomotiv, dəmir yolu vaqonları və təyyarələrin real tədarük imkanlarına malikik. "Airbus" - dünyada ən yaxşı təyyarədir, Fransa isə Avropada bu təyyarənin əsas istehsalçısıdır. Qazaxıstanın "Air Astana" şirkəti üçün "Airbus"ın tadürükünə artıq başlanıb. Sizin ölkənin aviasiya parkını zənginləşdirmək üçün digər layihələr də hazırlanır.
- Qazaxsıtan 2010-cu ildə ATƏT-ə sədrlik edəcək ki, bu da olduqca məsuliyyətli bir işdir. Məsələn, Niderland dövlət qulluqçularının hazırlanması və ATƏT-də işləmək üçün bütöv müəssisələrin hazırlanmasında Qazaxıstana yardım göstrməyə hazırdır. Bu məsələdə sizin ölkənin mövqeyi nədən ibarətdir?
- Bəli, Fransa da Qazaxıstanın ATƏT-də sədrlik postuna namizədliyini dəstəkləmişdi. Bu, etibarın göstəricisidir və eyni zamanda, yüksək dərəcədə məsuliyət tələb edir. ATƏT-ə sədr ölkə təşkilatın prinsip və ideallarını saxlamalı, bütün demokratik normalara riayət etməklə nümunə olmalıdır və biz ümid edirik ki, Qazaxıstan ona bəslənən ümidləri doğruldacaq.
Biz öz tərəfimizdən, sizin ölkənin bu çətin vəzifəni yerinə yetirə bilməsi üçün mümkün olan hər bir köməkliyi göstərməyə hazırıq. Maraqlı bir faktı xatırlatmaq istərdim: Qazaxıstan öz Konstitusiyasını yaradan zaman Fransa qanunvericiliyindən az yararlanmayıb. Yardıma gəldikdə isə, biz Qazaxıstan Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında dövlət qulluqçularının hazırlanması, həmçinin gələcək diplomatların təhsili prosesində artıq iştirak edirik.
Trend -un arayışı: Fransa Qazaxıstanın ən iri ticarət tərəfdaşlarından biridir. O, ölkə iqtisadiyyatına yatırılan investisiyalar üzrə dördüncü yeri tutur. Qazaxıstan Milli Bankının məlumatlarına görə, 1994-cü ildən 2007-ci ilə qədər Fransa tərəfindən Qazaxıstan iqtisadiyyatına yatırılan investisiyaların ümumi həcmi 3,7 mlrd. dollara çatıb. Hazırda respublikada 52 Qazaxıstan-Fransa BM qeydiyyatdan keçib. Bu müəssisələr neft-qaz, mədən-çıxarma, energetika, nəqliyyat və xidmət sahələrində fəaliyyət göstərir. Ötən il iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 4,68 mlrd. dollar təşkil edib.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]