Azərbaycan, Bakı, 05 mart / " müxbir İ.Xəlilova/ Azeri Light növlü neftin yüksək qiyməti və "Azəri-Çıraq-Günəşli" (AÇG) üzrə hökumət və xarici tərəfdaşlar arasında AÇG yatağından hasil olunan yüngül neftin satışından əldə olunan gəlirin bölüşdürülməsi əmsalının 2008-ci ildən dəyişməsi cari ildə Azərbaycan Dövlət Neft Fondu (ARDF) gəlirlərinin üçqat artmasına şərait yaradacaq. Bu barədə çərşənbə günü Maliyyə Nazirliyindən məlumat verilib.
2008-ci ilə qədər yatıırılan investisiyaların (R-faktor) maksimal effektivliyi üzrə real norma 30/70 faiz (Neft ixracının 30 faizi Azərbaycan hökuməti, 70 faizi AÇG üzrə xarici şirkətlərin payına düşüb) səviyyəsində olub. Bu ilin əvvəlindən R-faktor 50/50 faizə çatdıırılıb. Bu və neftin Azeri Light növünün 1 barel üçün 103,68 dollar (martın 3 -nə olan məlumatlara görə) həcmində hazırkı yüksək qiymətini nəzərə alsaq, ADNF-nın əlavə gəlirlərinin 5 mlrd. manat səviyyəsində olacağı gözlənilir.
Nazirlikdən bildiriblər ki, bir neçə aydan sonra R-faktorun 50/50-dən 80/20 faizə qədər (80 faiz- Azərbaycan hökumətinin) dəyişməsi ehtimal olunur ki, bu da cari il üçün planlaşdırlan 3,609 mlrd. manat həcmlə yanaşı, ADNF gəlirlərinin 10 mlrd. dollara qədər artmasına imkan yaradacaq.
R-faktorda hökumət payının yüksəlməsi hesabına, neft satışından ADNF-a daxil olan vəsaitlərin artması Azərbaycan Beynəlxal Əməliyyat Şirkəti (ABƏŞ "Azəri-Çıraq-Günəşli"nin işlənməsi üzrə operatordur) və onun tərkibinə daxil olan tərəfdaşların gəlirlərindən vergi tutulmasının azalmasına gətirib çıxaracaq. Cari ilin yanvar ayında ABƏŞ 2007-ci ilin dördüncü rübü ərzində fəaliyyətinin nəticələri üzrə dövlət büdcəsinə 555 mln. manat köçürmə edib. 2007-ci ildə bu köçürmələr 2,52 mlrd. manatı ötüb, 2008-ci ildə isə, 1,38 mlrd. manatın əldə ediləcyi gözlənilir.
İri dəniz yatağı olan "Azəri-Çıraq-Günəşli"nin işlənməsi üzrə layihə iştirakçıları qismində BP (operator- 34,1%), "ChevronTexaco" (10, 2814%), ARDNŞ (10%), İNPEX (10%), "Statoil" (8, 5633%), "ExxonMobil" (8,006%), TRAO (6,75%), "Devon Energy" (5,6262%), "İtochu" (3,9205%), "Delta Hess" (2,7213) şirkətləri çıxış edir. Layihəyə lazımi kapital yatırımları 20 mlrd. dollar təşkil edir.