Azərbaycan, Bakı, 27 yanvar / Trend müxbir N.İsmayılova/
"Fitch Ratings" beynəlxalq reytinq agentliyi ARDNŞ-nin (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti) planlaşdırılan istiqrazlarının buraxılışına xarici valyutada gözlənilən prioritet, təmin edilməmiş "BBB-(exp)" reytinqi verib ki, bu da şirkətin emitentinin defoltunun uzunmüddətli reytinqinə ("BBB-"/proqnoz "Sabit") uyğundur. Trend-in məlumatına görə, bu barədə cümə günü agentliyin saytında yayılan məlumatda deyilir.
İstiqraz vərəqələri üzrə final reytinqi buraxılış üzrə əsasən daha əvvəl alınmış informasiyaya uyğun olması lazım gələn son sənədləşmənin alınmasından, həmçinin həcm, gəlirlilik və istiqraz vərəqələrinin ödənilməsinin müddətləri haqqında məlumatların alınmasından sonra mənimsənəcək. Gözlənilir ki, istiqraz vərəqələrindən daxilolmalar qismən şirkətin əsaslı qoyuluşlarının maliyyələşdirilməsi və ümumi korporativ məqsədlər üçün istifadə ediləcək.
"Hərçənd istiqraz vərəqələri üzrə ARDNŞ-nin törəmə şirkətlərinin əməliyyatlarından birbaşa zəmanətlər nəzərdə tutulmayıb, emissiyaya prospekti korporativ yenidən təşkiletmənin keçirilməsini məhdudlaşdıran və statusun hər hansı dəyişikliklər vaxtı satış üçün nəzərdə tutulan opsionlarından istifadə şəklində aktivlərə təminat verən kovenantlar daxildir", - agentliyin məlumatında deyilir.
Bundan başqa, ARDNŞ pul vasitələrini yaradan bütün əsas törəmə strukturlarında 100 faizə sahib olur. Agentlik hesab edir ki, kross-defolt haqqında vəziyyətin mövcudluğu istiqraz vərəqələri üzrə daha bir əlverişli məqam olacaq.
Baxmayaraq ki, demək olar, 2011-ci ilin sonuna şirkət qrupunun borcunun (vəzifəsinin) yarısı filial şəklində birləşmiş şirkətlərin payına düşür, gəlirlərin aşağı ölçüsünü nəzərə alaraq, filial şəklində subordinasiya strukturu olan birləşmiş şirkətlər (2011-ci ilin birinci yarısında qrupun əməliyyat gəlirinin göstəricisindən iki faiz) kimi "Fitch" hazırda prioritetli, təmin edilməmiş kreditorlara qrup səviyyəsində baxmır. Məsələn, "SOCAR-Turcas" (2011-ci ilin sonuna təxminən 29 faiz bütün ödənməmiş borc vəzifə) yalnız 2011-ci ilin birinci yarısında əməliyyat gəlirinin ümumi göstəricisindən dörd faiz təmin edən törəmə şirkətlər arasında əsas borcludur.
Bundan başqa, "Fitch" Azərbaycanda törəmə şirkətlərin borcunun sahibləri üçün aktivlərin qaytarılmasının güclü perspektivlərini görmür və ləğvin ssenarisi vaxtı (yanında) başqa prioritetli, təmin edilməmiş kreditorlarda təsir etmək üçün xarici törəmə strukturları səviyyəsində aktivlərin qaytarılmasının kifayət qədər əhəmiyyətli olacağını gözləmir.
Ona görə də "Fitch" gözlənilən prioritetli, təmin edilməmiş istiqraz vərəqələrinə EDR (emitent defoltu reytinqi) SOCAR ilə eyni səviyyədə reytinq verib. Əgər əməliyyat gəlirinin və borcun mövcud strukturu törəmə şirkətlərin borc öhdəliklərinin sahibləri qrupu səviyyəsində prioritetli, təmin edilməmiş kreditorlardan əvvəl prioritetə malik olacaqlarsa, "Fitch" istiqraz vərəqələrinin reytinqinə öz yanaşmasını təkrar gözdən keçirə bilər.
ARDNŞ-nin reytinqləri dövlət dəstəyinin mövcudluğunu nəzərə alır, çünki şirkət 100 faiz dövlət mülkiyyətindədir, strateji əhəmiyyətə malik olan neft-qaz sahəsində dövlətin maraqlarını təmsil edir və ondan kapitallaşdırma (2011-ci ildə 190 milyon manat) üçün ödəmələr almaqda davam edir.
2011-ci ilin birinci yarısında (başqa şirkətlərdəki paylar nəzərə alınmadan) ARDNŞ-nin neft və qaz hasilatı həcmləri sutkada 266 869 barel neft ekvivalenti təşkil edib. "Fitch" hasilatın artmasının əsasən ARDNŞ-nin məhsulun pay bölgüsü (PSA) üzrə əsas razılaşmalar üzrə hasilatın artımı ilə şərt qoyacağını gözləyir. Çünki ARDNŞ yetkin neft və qaz yataqlarını istismar etdiyindən onun hasilat xərcləri Rusiya şirkətləri ilə müqayisədə yüksəkdiг.