Avropa gürcü-abxaz münaqişəsinin nizamlanmsına kömək etməyəcək - ekspertlər
Azərbaycan, Bakı, 26 iyun/ Trend / Avropa, xüsusilə Almaniyanın vasitəçiliyini qazanmaq üçün Gürcüstan Prezidenti Mixail Saakaşvilinin Berlinə yola düşməsinə baxmayaraq, çətin ki, onlar gürcü-abxaz münaqişəsinin nizama salınmasına kömək etsinlər, ekspertlər hesab edir.
"Rusiya gürcü-abxaz münaqişəsində artıq vasitəçidir. Əgər Almaniya vasitəçilik etmək roluna razılaşsa, onda faktiki bu regionda Rusiyanın rəqibi kimi çıxış edəcək və Rusiya maraqlarına zərbə vuran qüvvə olacaq. Bu Rusiya-Almaniya münasibətlərinə çox mənfi təsir edəcək. Lakin Almaniyanın bu rola razı olacağına şübhə etmirəm", Trend -a RF MDB ölkələri İnstitutunun Qafqaz şöbəsinin müdiri Mixail Aleksandrov bildirib.
Gürcüstan Prezidenti Mixail Saakaşvili Berlindədir və gürcü-abxaz münaqişəsi zonasında sülhməramlı əməliyyatın formatının dəyişdrilməsi üzrə məsləhətləşmələr aparır. Almaniya Rusiya ilə xüsusi münasibətlərini nəzərə alaraq, yəqin ki, öz üzərinə Moskva və Tbilisi arasında sülhməramlı formatın dəyişdrilməsi üzrə vasitəçilik rolunu götürəcək, Gürücüstan Teleradio Şirkəti "Mze" xəbər verir.
Sülhməramlı formatın dəyişdrilməsi gürcü-abxaz münaqişəsinin nizama salınması üzrə BMT-nin iştirakı ilə Avropa İttifaqı tərəfindən işlənib hazırlanan üçmərhələli planın birinci hissəsidir. İkinci mərhələ münaqişə zonasının iqtisadi bərpasını, üçüncü isə münaqişənin siyasi tənzimlənməsini nəzərdə tutur.
Alman eksperti Aleksandr Rarın sözlərinə görə, Almaniyada Saakaşvili almanları Avropanı Qafqazın cənub sahillərində müdafiə etməyə çaöırıb.
"Almaniya, Fransa və İngiltərə Rusiya ilə də danışıqlar aparacaqlar. Rusiyanın, daha sonra ABŞ-ın da qoşulacaöı Abxaziya və Gürcüstan arasındakı mümkün münaqişə, Qərbi qorxudur", Trend -a Alman Şurasının xarici siyasət üzrə Rusiya və MDB ölkələri proqramlarının direktoru Rar bildirib.
Onun fikrincə, NATO çərçivəsində münaqişənin həll edilməsi mümkün deyil, bunu yalnız BMT edə bilər.
Gürcü politoloqu Arçila Gegeşidzenin sözlərinə görə, Almaniya Gürcüstanda münaqişələrin həll edilməsi ilə baölı artıq öz üzərinə müəyyən öhdəliklər götürüb.
"Almaniyanın öz üzərinə müəyyən öhdəlik götürməsi yaxşı haldır. Əsas məsələ Rusiyanı münaqişəli regionlarla baölı mühüm qərarların qəbul etməsinə inandırmaqdır ", Trend -a Gegeşidze
Onun fikrincə Rusiyanı formatın dəyişilməsinə inandırmaq çox çətin olacaq. "Bu prosesdə Almaniya ilə bərabər digər ölkələrin də birləşməsi və Rusiyanı qıcıqlandırmayacaq vahid mövqenin işlənməsi vacibdir ". Beynəlxalq ictimaiyyətin buna nə dərəcədə hazır olmasını zaman göstərəcək", gürcü eksperti əlavə edib
Rusiyalı ekspert Aleksandrovun fikrincə, Saakaşvilinin Avropaya səfəri Almaniya-Rusiya münasibətlərinin pisləşməsinə yönəlib.
"Gürcüstan Prezidentinin atdıöı bu addım, çox güman ki, Vaşinqton tərəfindən ona deyilib. Bu Rusiya-Almaniya münasibətlərinin pisləşməsinə yönəlib",- o belə hesab edir.
"Hazırda Rusiya-Almaniya münasibətlərində olan müsbət hallar mənfiləri xeyli dərəcədə üstələyir və buna görə də münasibətlərin möhkəmləndirilməsi tendensiyası gedir. "Rusiyanı narazı salan yalnız Almaniyanın NATO-nun genişləndirilməsini dəstəkləməsidir. Baxmayaraq ki, alyansın Buxarestdə keçirilən son sammitində Almaniya Gürcüstanın və Ukraynanın NATO-ya daxil olmasına etiraz edib. Bu mövqenin nə dərəcədə möhkəm və davamlı olacaöına hələ gözləmək lazımdır", - ekspert əlavə edib.
Rarın nəzərincə, Almaniya Gürcüstanın NATO-ya daxil olması məsələsində əvvəlki mövqeində qalıb. Almaniyanın mövqei ondan ibarətdir ki, Gürcüstan ilk öncə separat respublikalarla birləşməli və bundan sonra dövlət kimi NATO-ya üzv olmalıdır. Lakin Almaniyada tarixə gedən Buşun Gürcüstanı dekabr ayında NATO-ya daxil edib bununla prezidentliyini by geopolitik notda tamamlamasından ehtiyat edirlər", deyə o əlavə edib
SSRİ dağıldıqdan sonra Gürcüstan SSR-in tərkibinə daxil olan Abxaziya öz müstəqilliyini elan edib. Gürcüstan 1992-ci ilin avqustunda Abxaziyaya qoşun yeridib, lakin silahlı müqavimətlə qarşılaşıb. Gürcüstanın Abxaziya üzərində nəzarəti itirməsinə gətirən hərbi münaqişə 1993-cü il avqustun 30-da başa çatıb. O zamandan etibarən Abxaziya öz müstəqilliyinin tanınmasına çalışır. Tbilisi Abxaziyaya Gürcüstanın tərkibində geniş muxtariyyət təklif edir.
Materialın hazırlanmasında A.Qasımov (Bakı), N.Kirsxaliya (Tbilisi), R.Aöayev (Moskva) iştirak ediblər
