Azərbaycan, Bakı, 27 may /Trend, müxbir V.Javoronkova/
Yaxın bir neçə ayda Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə nizamlanması üzrə danışıqların intensivləşəcəyini gözləməyə dəyər. Britaniyanın LINKS qeyri-hökumət təşkilatının icraçı direktoru Dennis Sammut bu qənaətdədir.
"Növbəti altı ay ərzində biz çox güman ki, [Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üzrə] danışıqların intensivləşməsini görəcəyik", - Sammut cümə günü telefonla Londondan Trend-ə bildirib.
Rusiya, ABŞ və Fransa prezidentləri Mevedev, Obama və Sarkozi Azərbaycan və Ermənistan liderlərini "siyasi iradə nümayiş etdirməyə və iyunda keçiriləcək Ermənistan-Azərbaycan sammiti zamanı əsas prinsiplər üzərində [Dağlıq Qarabağ tənzimlənməsi üzrə] işi başa çatdırmağa çağırıblar.
"Gələcək yubatma tərəflərin razılıq əldə etməyə tərəfdar olduqlarını sual altında qoyacaq", - ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinin prezidentlərinin birgə bəyanatında deyilir.
Ekspertin fikrincə, münaqişənin nizamlanması üzrə danışıqların intensivləşməsini ona görə gözləmək lazımdır ki, hazırda bu məsələdə vəziyyət bundan əvvəlkindən daha aydındır və indi qərar qəbul etməyin vaxtı çatıb.
"[Münaqişənin nizamlanması üzrə] bu danışıqlar atıq uzun illərdir ki. davam edir və regiondakı insanların bir çoxu tərəflərin münaqişənin nizamlanması üçün əsas ola biləcək razılığa gəlmək bacarıqlarına inamlarını itirirlər", - Sammut bildirib.
Analitikin fikrincə, indi prezidentlərin çağırışlarını dinləmək lazımdır, lakin yaddan çıxarmaq olmaz ki, əsas prinsiplər üzrə razılığın əldə olunması danışıqların birinci mərhələsinin, məhz faktiki sülh sazişinə hazırlığın yalnız başlanğıcı olacaq.
Ekspertin sözlərinə görə, bu prosesdə hər bir addımın öz çətinlikləri olacaq, lakin əgər tərəflərin [Ermənistan və Azərbaycanın] kifayət qədər qətiyyəti olarsa, o zaman bu işdə uğur qazanmaq mümkündür.
Həftənin əvvəlində Aİ münaqişənin tənzimlənməsi prosesinə cəlb edilməsini gücləndirməyə hazır olduğunu bildirib. "Yenilənmiş Avropa Qonşuluq Siyasəti" məruzəsində deyilir ki, Aİ məsələn, ATƏT-in Minsk Qrupu kimi hələ təmsil olunmadığı formatlarda öz iştirakını aktivləşdirməyə hazır olmalıdır.
Sammutun sözlərinə görə, bu həftə Avropa Komissiyasının dərc etdirdiyi sənəd müşahidəçilərdə Aİ-nin bu regionlarla bağlı bütün məsələlərdə gələcəkdə daha aktiv rol oynayacağı ilə bağlı heç bir şübhə oyatmır.
"Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin dinc yolla nizamlanması üzrə danışıqlar mühüm və incə mərhələdədir", - o deyib.
Sammutun fikrincə, bu mərhələdə həmsədrlərin əvəz edilməsi o qədər də yaxşı qərar deyil, lakin əgər danışıqlarda irəliləyiş müşahidə olunarsa, Minsk qrupu mexanizminin qarşıda ola biləcək məsələlərin həlli üçün möhkəmlənməyə ehtiyacı olacaq.
Digər tərəfdən, onun sözlərinə görə, əgər bu il irəliləyiş olmazsa, Minsk qrupu mexanizminin yenə də möhkəmlənməyə ehtiyacı olacaq.
"Hər iki ssenaridə Aİ Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin dinc yolla nizamlanmasında həyati mühüm rol oynayacaq və çox şadam ki, hazırda bu öz əksini Avropa Qonşuluq Siyasəti sənədində tapıb", - ekspert bildirib.
Onun fikrincə, özünün həm nəhəng resurslarından, eləcə də etimadın möhkəmləndirilməsi üzrə tədbirlərin görülməsi, effektiv idarəetmə, sülhyaratma və polis missiyaları, eləcədə iqtisadiyyatın münaqişədən sonrakı bərpası sahəsində böyük təcrübədən istifadə etməklə Aİ nizamlanma prosesinin müxtəlif mərhələlərinə öz töhfəsini vermək imkanına malikdir.
Analitik hesab edir ki, Aİ buna həm bilavasitə, həm də özünün 27 üzv-dövləti vasitəsilə təsir edə bilər.
" Əminəm ki, Ermənistan və Azərbaycan hökumətləri bunu etiraf edəcək və ümid edirəm ki, onlar açıq şəkildə Aİ-nin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesində daha fəal iştiraka hazır olmasını alqışlayacaqlar", - Sammut deyib.
İki Cənubi Qafqaz ölkəsi arasında münaqişə 1988-ci ildə Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası irəli sürməsi zəminində yaranıb. Azərbaycan torpaqlarının iyirmi faizi, yəni Dağlıq Qarabağ ərazisi və bu əraziyə bitişik yeddi rayon Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. 1994-cü ildə tərəflər atəşkəs rejiminə dair razılaşma əldə ediblər və o vaxtdan bəri ATƏT-in Minsk qrupunun himayəsi altında, Rusiya, Fransa və ABŞ-ın həmsədrliyi ilə hələ də nəticəsiz sülh danışıqları aparılır.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonların azad edilməsinə dair qəbul etdiyi dörd qətnaməni Ermənistan bu günə qədər yerinə yetirməyib.