Qəzzədə hərbi əməliyyatların uzanması HƏMAS - ın zəif rəqib olmadığını göstərir --TrendNews - un icmalçısı

Trend - un Yaxın Şərq Redaksiyasının rəhbəri Rufiz Hafizoğlu

İsrailin Qəzzə Zolağında keçirdiyi hərbi əməliyyatlar  HƏMAS və  İsrail  arasında  müvəqqəti  atəşkəsin  başa çatması ilə  deyil,  HƏMAS- ın 2006-cı ildə Fələstində  keçirilmiş parlament  seçkilərindən  sonra  planlaşdırılıb. Bu seçkilərin keçirilməsi ilə İsrailin varlığını qəbul etməyən və digər  Fələstin  fraksiyalarından fərqli olaraq,  60 % səs toplayan HƏMAS yeni status -- siyasi partiya statusu qazandı.  Avropalı müşahidəçilər bu  seçkiləri ərəb dünyasında ən demokratik seçki   olduğunu bəyan etdilər.

Yarandığı gündən müxalifətdə olan HƏMAS seçkilərdə qələbəsini  müstəqil Fələstin hökumətini təşkil etmək fürsəti kimi qiymətləndirdi.

Seçkilərdə qələbəsi  HƏMAS-a qarşı müharibənin ilk hazırlıqları başlandı, çünki HƏMAS yeni müstəviyə -siyası mübarizəyə başladı. HƏMAS -ın gözlənilməzuğuru  nə İrsailin, nə də hakim Fəht  partiyasının maraqlarına uyğun idi. Hər iki tərəf - Fəht və Israil  höküməti -- HƏMAS-in seçkilərdə  qələbəsinin Annapolis sülh danışıqlarına xələl gətirəcəyini bildirdi.

HƏMAS və İsrail arasında  toqquşmalar artıq lokal  deyil, siyasi xarakter daşımağa başlamışdı. Aydın görünürdü ki, bu siyasi mübarizədə qüvvələr nisbəti HƏMAS - ın xeyrinə deyil.

Çünki İsrailin regiondakı siyasətinə dəstək verən və beynəlxalq siyasi dairələrdə onu dəstəkləyən böyük dövlətlər, xüsusilə də BMT,  seçkilərdə  qələbəsinə rəğmən, HƏMAS-ı terror təşkilatı kimi qəbul edirdilər.

Budan sonra Beynəlxalq  qurumlar Fələstin  administrasiyasına  HƏMAS  hökumətinin boykot ediləməsi üçün təzqilərə başladı. İsrail və Beynəlxalq qurumların Fələstin administrasiyasının prezidenti  Abbasdan HƏMAS - ı təmsil edən millət vəkilləri ilə hər hansı bir dialoqa girməməyi tələb etdi.

Daha sonra isə, Fələstində daxili vəziyyətin daha da gərginləşərək vətəndaş müharibəsinə  çevrilməsi, eləcə də HƏMAS-ın  hakimiyyətdən  uzaqlaşması üçün Fəth HƏMAS-lı nazirləri   oğurladı. Bununla da Fəht  HƏMAS - ın adekvat addım ataraq, silahlı müqavimət  göstərməsini istəyirdi. Lakin HƏMAS Fəthin  qızışdırıcı siyasıtinə qurban getmədi və sabitliyi  qorumaqla  beynəlxaq ictimaiyyətə regionda sülh tərəfdarı olduğunu sübüt etməyə çalışdı.

2007-ci ildə HƏMAS idarəçiliyi bütünlüklə ələ almaq, ərazidəki gizli qüvvələri idarə etmək və bütün aidiyyatı təhlükəsizlik orqanlarına  rəhbərlik etmək üçün, Qəzzədə hərbi çevriliş edərək, Fəthə məxsus qüvvəlri Qəzzədən çıxardı. İsrail höküməti vəziyyətin  nəzarətdən çıxdığını görərək, Qəzzənin  bütün buraxılış məntəqələrini bağladı və  HƏMAS-a təzyiq   kimi Qəzzəyə blokada tətbiq etdi.

HƏMAS da, öz növbəsində, İsrail ictimaiyyətini "ayıltmaq" və dünyanın diqqətini  Qəzzədə baş verənlərə yönəltmək üçün yəhudi yaşayış məntəqlərini ibtidai formada əldəqayırma  "QƏSSAM" raketlərilə atəşə tutmağa başladı. HƏMASın  "QƏSSAM" raketləri qarşısında aciz qalan Yaxın Şərqin  super dövləri İsrail, Misirin vasitəçiliyi ilə 2008-ci ilin iyununda  HƏMAS-la müvəqqəti  olaraq atəşkəs imzaladı.

Atəşkəsin mühüm şərtlərindən biri də Qəzzəyə tətbiq edilən blokadanın   ləğvi idi. Lakin razılaşdırılan bəndlərin  heç birinə əməl olunmadı.  Bu  isə, HƏMAS-ın İsrailə qarşı  mövqeyinin daha da  kəskinləşməsinə gətirib çıxardı. Dekabrın  27-də səhər satlarından  başlayaraq, Israil Qəzzə Zolağında HƏMAS üçün gözlənilməz hərbi əməliyyatlara başladı.

İsrailin hərbi  əməliyyatlarda məqasədi, ölkənin müdafiə nazirinin dediyi kimi, HƏMAS terroruna son qoymaqdır. Lakin İsrail  Hərbi  Qüvvələri  bir o qədər də  ciddi  nailiyyət əldə edə bilməyiblər.Əksinə, dinc əhalinin  qətli  İsrailin  beynəlxalq  nüfüzuna xələl yetirdi, ərəb və müsəlman ölkələrində antisemit əhval-ruhiyyənin artması ilə nəticələndi.  Hətta İsrailin Yaxın Sərqdə ən yaxın və etibarllı müttəfiqi olan Türkiyə  bu əməliyyatlara  kəskin etiraz bildirdi. İordaniya hökuməti İsraillə əlaqalərinə yenidən  baxacağını elan etdi.  

Israilin Qəzzədə keçirdiyi hərbi əməliyyatlar ölkə daxilində də birmənalı qarşılanmadı. İsrail mətbuatı da   əməliyyatlara biganə qalmadı.  "Maaref"  qəzeti Israil  hökumətinin  2006-cı ildə Livan  müharibəsindən  nəticə  çıxarmadığını yazdı.

İsrailin Qəzzədə HƏMAS-a qarşı keçirdiyi  əməliyyatların tez bir zamanda uğurla başa çatacağına ümid edilirdisə, hadislərin gedişi bunun  tam əksini göstərdi.

.

41 il əvvəl İsrailin nizami ərəb ordularını məğlub edib, Qəzzəni, Qərb Sahilini, Sina yarımadasını və Colan  yüksəkliklərini tutmasına  6 gün lazım gəlmişdi.  Əldə olan hərbi imkanlara  baxmayaraq, indi İsrail Qəzzə Zolağında HƏMAS - a  qarşı mübarizə aparmaq  üçün daha  çox  vaxt sərf edir. Müharibənin  hələ nə qədər davam edəcəyisə, bəlli deyil. Bu  da HƏMAS-ın bir o qədər də zəif rəqib olmadığından xəbər verir.

Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]