Azərbaycan, Bakı, 02 sentyabr/ Trend Cap , müxbir A.Bədəlova/ İraqın neft sahəsində beynəlxalq şirkətlərlə əməkdaşlıq etməsi üçün ölkədə təhlükəsizlik problemini həll etmək və möhkəm hüquqi baza yaratmaq lazımdır, - Qərb ekspertləri hesab edirlər.
Səddam Hüseyn rejimi devrildikdən sonra İraqla neft sahəsində iri neft müqaviləsi bağlayan birinci ölkə Çin olub. Çinin Milli Neft Şirkəti (CNPC) ilə imzalanan $3 mlrd. dəyərində müqavilə son 35 il ərzində əcnəbi şirkətin İraq yataqlarında işə buraxılan ilk layihəsidir.
İtaliyanın Bruno Leoni institutunun energetika departamentinin direktoru Karlo Staqnaro (Carlo Stagnaro) çərşənbə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib ki, neft infrastrukturunun bərpası üçün ölkəyə böyük həcmdə sərmayələr lazımdır ki, bu da öz növbəsində, etibarlı hüquqi bazanın yaradılmasını zəruri edir.
"Müəyyən əminlik təmin edilərsə, İraq ikili dividend qazanacaq: neft və qaz yataqlarının işlənilməsi ölkəyə inkişaf etmək imkanı yaradacaq, rifah isə ölkəyə siyasi baxımdan sabitləşmək imkanı verəcək", - Staqnaro bildirib.
Pensilvaniya Univeristetinin Yaxın Şərq Mərkəzinin direktoru Qavdat Bahqatın (Gawdat Bahqat) rəyinə görə, beynəlxalq neft şirkətlərinin qarşısında bir neçə problem dayanır və onlardan daha mühüm olanı təhlükəsizlikdir.
"Heç bir şübhə yoxdur ki, son aylar ərzində ölkədə təhlükəsizliklə bağlı vəziyyət yaxşılaşıb. Həmçinin, heç bir şübhə yoxdur ki, bu yaxşılaşma davamlı xarakter daşımır və vəziyyət köklü surətdə dəyişə bilər", - Bahqat çərşənbə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib.
Amerikalı ekspertin bildirdiyinə görə, digər problemlər sırasına geniş yayılmış korrupsiya, İraqın siyasi qruplaşmaları arasında maraqların toqquşması, İraq hökməti və beynəlxalq neft şirkətləri ilə sazişlərin imzalandığı kürd hakimiyyəti arasında nizamlanmamış fikir ayrılıqları daxildir.
"İraq hökumətinə bütün ölkə üzərində nəzarəti yaymaq üçün müəyyən vaxt lazımdır", - Bahqat bildirib.
Ekspertlərin rəyinə görə, İraq yenə də beynəlxalq neft şirkətləri üçün böyük maraq kəsb edir.
İtaliyalı ekspertin bildirdiyinə görə, İraq neftlə zəngin dövlətlər arasında böyük potensiala malik ölkələrdən biridir.
"Həm beynəlxalq, həm də milli neft şirkətləri, əslində, İraqda çox maraqlıdırlar. İraqda neft hasilatı səviyyəsi hələ də müharibəyədək olan səviyyədən aşağıdır. Lakin onun yeni kəşflər üçün böyük potensialı var", - Staqnaro hesab edir.
"Ölkədə əvvəlki kimi böyük risk səviyyəsi olsa da, böyük fayda da var", - Staqnaro əlavə edib.
Amerikalı ekspertin bildirdiyinə görə, bir neçə iri beynəlxalq neft şirkəti İraqın neft ehtiyatlarının işlənilməsində maraqlı olduqlarını bildiriblər.
"İraq nef hasil və ixrac edən əsas ölkələrdən hesab edilir. Onun neft ehtiyatları zəif inkişaf edib və müharibələr, sanksiyalar və qeyri-sabitlik nəticəsində, kifayət qədər istifadə edilmir", - Bahqat bildirib.
Onun rəyinə görə, beynəlxalq neft şirkətləri ilə çox sayda saziş bağlana bilər, lakin uzaq gələcəkdə.
BP World Oil Outlook-2007-nin məlumatlarına əsasən, 2008 - ci il yanvarın 1- də İraqın təsdiq olunmuş neft ehtiyatları 115 mlrd. barelə bərabər olub ki, bu da 1987-ci ildə aparılan hesablamalardan 15 mlrd. barel çoxdur. 2007- ci ildə İraq sutkada 2,145 mln. barel neft hasil edib. 2006 - cı ildə isə, hasilat 1,99 mln. barelə bərabər olub. 2007- ci ildə İraqda neft emalının ümumi gücü 2006 - cı ildəki 666 min barelə qarşı 674 min barel təşkil edib.
Məqalənin hazırlanmasında E.Tariverdiyeva da iştirak edib.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan cap