ABŞ, Vaşinqton, 14 iyul / Trend , müxbir N.Boqdanova /
Trend -un Strateji və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzinin (CSIS) müxbir üzvü, mərkəzin Türkiyə layihəsi üzrə direktoru Bülənt Əlirza ilə müsahibəsi
- Bu yaxınlarda Azərbaycan və Ermənistan ziyalıları Dağlıq Qarabağa səfər edib, sonra isə hər iki ölkənin prezidentləri ilə görüşüb. Siz sözügedən səfərləri necə qiymətləndirirsiniz və sizin fikrinizcə, vətəndaş cəmiyyəti diplomatiyası münaqişənin həlli vasitələrinə xidmət edə bilərmi?
- Bu ilk baxışdan belə bir səfərdir. Əlbəttə, bu kimi əlaqələrin olması yaxşıdır. Bəs sözügedən səfərlər və görüşlər siyasi nizamlanma olmadığı halda problemin həllinə kömək edirmi? Prezidentlər və xarici işlər nazirləri görüşür, lakin münaqişə hələ də həll olunmayıb. Təhlükə Dağlıq Qarabağ üzrə görüşlərin nə vaxta kimi davam etdiriləcəyi, bu məsələnin nə vaxt həll olunacağı və münaqişənin həllinə nəyin maneə olmasındadır.
- Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Obama və Medvedevin görüşünün gündəliyində olan məsələlərdən biri idi. Sizin fikrinizcə, bu görüş danışıqlar prosesinə təsir edə bilərmi? Hər hansı yeni bir imkan yaranıbmı? Siz ümumilikdə bu məsələni necə qiymətləndirirsiniz?
- Məlumdur ki, ABŞ və Rusiya münasibətlərin yaxşılaşmasını istəyir. Onlar nüvə arsenallarını ixtisar etmək üçün bir sıra məsələlərdə razılığa gəliblər. Obama və Medvedev "sonrakı ixtisarlar və SNV məhdudlaşdırılması haqqında məsələlər üzrə birgə anlaşma" sazişi imzalayıblar.
Onlar digər, nisbətən az əhəmiyyətli məsələni - Əfqanistandakı vəziyyəti müzakirə ediblər. Əlbəttə ki, həll edilməmiş münaqişələrə - Dağlıq Qarabağ, Cənubi Osetiya və Abxaziya münaqişələrinə toxunublar. İki ölkənin razılığa gələ bilmədiyi məsələ Gürcüstan məsələsidir. Rusiya hələ də Gürcüstanın və Ukraynanın NATO-ya inteqrasiyasına qarşıdır. Biz hələ Rusiya və ABŞ-ın bütün məsələlər üzrə razılığa gəldiyi və onların arasında heç bir mübahisənin olmamasını təsdiqləməkdən çox uzağıq. Bu ideal olardı, lakin hələ ki, belə deyil. Dağlıq Qarabağ məsələsinə qayıdıram. Bu problem də müzakirə olundu. Əlbəttə, onun bu səviyyədə müzakirə olunması yaxşıdır. Lakin mən düşünürəm ki, Rusiya Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə səmimi istəyinin olmasını nümayiş etdirməlidir. Hamı deyir ki, münaqişənin həll olunmasını istəyir, lakin o, hələ də nizamlanmayıb.
- ABŞ, Rusiya və Fransa prezidentləri İtaliyada G8 sammitində Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair birgə bəyanat qəbul ediblər. O, gələcəkdə danışıqlar prosesində necə əks olunacaq?
- Düzdür, bu məsələ sammitin gündəliyində deyildi. G8 ölkələrinin başçıları iqlimin dəyişməsi, Afrikadakı vəziyyət, maliyyə böhranı və onun aradan qaldırılması yolları barədə daha çox söhbət aparırdılar. Düşünürəm ki, Minsk qrupu institutu hələ də çox fəaldır və bir çox işlər görüb. Lakin mən hələ G8 sammitində Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə bəyanatın danışıqlar prosesi üçün əhəmiyyətini həddindən artıq şişirtməzdim.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]