Azərbaycan, Bakı, 9 noyabr /Trend, müxbir S.Ağayeva/
Azərbaycan Cənubi Qafqaz regionunda Macarıstanın böyük dostu və strateji tərəfdaşıdır. Bunu Azərbaycana səfəri ərəfəsində Trend-ə müsahibəsində Macarıstan Prezidenti Pal Şmitt deyib.
"Mən Azərbaycana səfər etmək şərəfinə malik ilk Macarıstan Prezidenti olmaq imkanını yüksək qiymətləndirirəm. Bizim daha intensiv əməkdaşlıq üçün potensialımız və siyasi iradəmiz var. Biz "Cənub dəhlizi", "Nabukko" və AGRI kimi iri layihələrdə bir-birimizlə bağlıyıq. Bizim, həmçinin qeyri-energetika sahəsində əməkdaşlığın irəliləməsi üçün ciddi imkanlarımız var", - Prezident bildirib.
Şmittin sözlərinə görə, Bakıda onu Azərbaycana xüsusi maraq göstərən 50 sahibkardan ibarət nümayəndə heyəti müşayiət edəcək. Prezident deyib ki, səfər zamanı iqtisadi əməkdaşlıq üzrə hökumətlərarası komissiyanın ikinci iclasının, eləcə də bir sıra işgüzar görüşlərin keçirilməsi planlaşdırılır.
"Mən bu səfərdən Macarıstan və Azərbaycan arasında bütün - siyasət, iqtisadiyyat, energetika, mədəniyyət, təhsil, turizm, insanlar arasında əlaqələr və digər sahələrdə əməkdaşlığın xeyli möhkəmlənməsini gözləyirəm" , - Şmitt bildirib.
İkitərəfli münasibətlərin perspektivləri
Prezident qeyd edib ki, Macarıstan və Azərbaycan arasında rəsmi münasibətlərin tarixi çox böyük deyil.
"Biz diplomatik münasibətləri 20 il əvvəl - 1992-ci il aprelin 27-də Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpasından dərhal sonra qurmuşuq. Bu, dünya tarixi baxımından, yalnız bir andır", - Şmitt deyib.
Macarıstan Prezidenti hesab edir ki, bu 20 il ərzində ölkələr ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli nəticələrə nail olublar.
Prezidentin sözlərinə görə, siyasi əlaqələr həmahəng və möhkəmdir, hər hansı həll edilməyən məsələ yoxdur.
"Bu müddət ərzində yüksək səviyyədə bir neçə vacib səfər baş tutub", - Şmitt deyib.
Onun sözlərinə görə, ölkələr arasında iqtisadi əməkdaşlıq və mal dövriyyəsi ildən-ilə artır və böyük potensiala malikdir.
"Hər iki tərəf "Cənub dəhlizi", "Nabukko" və AGRI layihələrində iştiraka kökləniblər", - Prezident deyib.
Pal Şmittin sözlərinə görə, Macarıstan, həmçinin Azərbaycanı onun Avropaya və Avroatlantik məkana inteqrasiyasında tamamilə dəstəkləyir.
"Biz Avropa İttifaqı və Azərbaycan arasında assosiasiyalar haqqında saziş üzrə danışıqların başlanmasını, eləcə də ölkənin NATO ilə sıx əməkdaşlığını alqışlayırıq. Bundan əlavə, biz qarşılıqlı fəaliyyətimizin səviyyəsinin bütün sahələrdə mümkün qədər yüksəlməsini istəyirik. Ümumiyyətlə, münasibətlərimizin genişlənməsi və dərinləşməsinin kifayət qədər yaxşı perspektivləri var və əgər belə demək mümkündürsə, onların hüdudu yoxdur" , - Macarıstan dövlətinin başçısı deyib.
Avropaya inteqrasiya
Şmitt hesab edir ki, Avropa İttifaqı və tərəfdaş ölkələr bu yaxınlarda Varşavada "Şərq tərəfdaşlığı" sammitini yüksək səviyyədə və uğurla keçiriblər.
"Mən əminəm ki, Avropa Qonşuluq Siyasətinin Şərq ölçülərinin əhəmiyyəti barədə məlumatlandırmanın genişləndirilməsi lazımdır. Bu, bir tərəfdən arzulayan ölkələrin islahat, siyasi assosiasiyalar və iqtisadi inteqrasiyalar prosesinin sürətlənməsini təmin edir, digər tərəfdən, Aİ-nin əsas iqtisadi maraqlarına və onun vətəndaşlarına cavab verir", - o deyib.
"Aİ və onun Şərqi Avropadan olan tərəfdaşları arasında daha dərin ticari-iqtisadi fəaliyyətlər mövcuddur. Bu tendensiyanı möhkəmləndirmək üçün Aİ və onun əksər tərəfdaşları assosiasiyalar haqqında sazişin əldə edilməsi üçün danışıqlar aparırlar ki, bu da ümumi azad ticarət zonasının yaranmasına gətirib çıxaracaq. Eyni zamanda, bütün qitə üzrə sərbəst hərəkətin yüksəldilməsi işində tərəqqi əldə ediləcək", - Şmitt deyib.
"Macarıstan "Şərq tərəfdaşlığı"nda fəal rol oynamağa çalışır. Bizim ikitərəfli proqramlarımız institusional tikintiyə, demokratik islahatlara və səmərəli idarəetməyə, əsas önəmi azlıqlar qrupuna verməklə vətəndaş cəmiyyətinin möhkəmləndirilməsinə, regional əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə, təhsil, ərzaq təhlükəsizliyi üzrə proqramaların həyata keçirilməsinə, kənd rayonlarının inkişafına istiqamətlənib", - Şmitt deyib.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi
Dövlət başçısı bildirib ki, Macarıstanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə mövqeyi dəyişməzdir.
"Son məsləhətləşmələrdə bizim bəyan etdiyimiz baxışlarımıza əsasən, bu uzunmüddətli münaqişənin nizamlanması prosesində tamamilə beynəlxalq hüquqa uyğun irəliləyişə nail olmaq vacibdir. Davamlı nizamlama mövcud danışıqlar formatı çərçivəsində, eləcə də əlaqədar dövlətlərin ərazi bütövlüyü və suverenliyi nəzərə alınmaqla, sülh yolu ilə əldə edilməlidir", - Şmitt deyib.
Prezident qeyd edib ki, bu baxımdan, ATƏT-in Minsk qrupu qabaqcıl rol oynayır. Nizamlama Madrid prinsiplərinə əsaslanmalıdır ki, bu da danışıqlar prosesinin dəstəklənməsi və canlanması, eləcə də qarşılıqlı məqbul həllərin tapılması üçün mütləq lazımdır.
"Biz iki ölkənin prezidentlərinin yüksək səviyyədə görüşlərinə xüsusi diqqət veririk. Milli azlıqların hüquqları lazımi şəkildə qorunmalıdır. Milli azlıqlara və icmalara özünüidarəetmə hüququ verilməlidir", - o deyib.
Prezidentin sözlərinə görə, Macarıstan tam şəkildə dərk edir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllini tapmaq çətin və mürəkkəb tapşırıqdır. Nizamlama prosesi böyük səbr, güzəştə getməyə hazır olmaq, eləcə də siyasi iradə tələb edir.
"Buna baxmayaraq, biz inanırıq ki, sülh danışıqları nəticə verə bilər. Tarixi təcrübəmizdən çıxış edərək hesab edirik ki, etimadın möhkəmləndirilməsi tədbirləri və qarşılıqlı güzəştlər də lazımdır", - Şmitt deyib.
Enerji əməkdaşlığı
Energetika Azərbaycan və Macarıstan arasında əməkdaşlığın vacib sahəsidir, lakin yeganə deyil. "Azərbaycan "Cənub dəhlizi" layihəsində həlledici rol oynaya bilər. Bu marşrut üzrə Aİ-yə qaz ixracının həm tədarükçülər, həm də istehlakçılar üçün üstünlükləri var" , - Şmitt vurğulayıb.
Prezidentin sözlərinə görə, qazın alınması mənbələrinin və marşrutlarının diversifikasiyası Macarıstanın enerji təhlükəsizliyinin güclənməsi üçün mühüm alətdir.
"Bu, xarici və təhlükəsizlik siyasətimizin həlledici prioritetlərindən biridir. Buna uyğun olaraq, biz bu məqsədə xidmət edən bütün layihələri dəstəkləyirik. Biz infrastrukturumuzu inteqrasiya etməyə çalışırıq ki, ümumi enerji resursları bazarı yaradaq", - Şmitt deyib.
Onun sözlərinə görə, bu, Xəzər regionundan böyük həcmdə qazı çatdırmağı nəzərdə tutan infrastruktur layihələrin stimullaşdırılmasına kömək edəcək.
"Biz qətiyyətlə inanırıq ki, Azərbaycanda hasil edilən qaz yaxın illərdə Macarıstana və Mərkəzi Avropaya çatdırılacaq. "Cənub dəhlizi" konsepsiyası təkcə enerji resurslarının nəqli marşrutu deyil, həm də Avropa İttifaqı və Xəzər regionu xalqları arasında sıx əlaqədir", - Macarıstan Respublikasının Prezidenti Pal Şmitt bildirib.