Azərbaycan, Bakı, 30 aprel / Trend , müxbir Y.Ostapenko /
Rusiya və ABŞ Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ATƏT-in Minsk qrupu çərçivəsində həllində mühüm rol oynadıqlarından onlar arasında münasibətlərin yaxşılaşması münaqişənin həllinin sürətlənməsinə təsir edə bilər. Bu barədə Beynəlxalq Böhran Qrupunun direktoru Sabina Freyzer deyib.
"Uzun illərdir elə təsəvvür yaranıb ki, Moskva və Vaşinqton Cənubi Qafqazda öz təsir dairələrinin artırılmasına can atırlar. Bu səbəbdən nə Rusiya, nə də ABŞ Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə ciddi yanaşmayıblar. Hazırda ABŞ və Rusiya münasibətləri yaxşılaşmağa doğru getdiyi bir vaxtda onlar münaqişənin həlli istiqamətində normal əməkdaşlıq edə bilərlər", - Freyzer hesab edir.
Buş hakimiyyəti dövründə ABŞ və Rusiya münasibətləri "soyuq müharibə" dövründə olan səviyyəyə qədər korlandı. Lakin Obama Administrasiyasının hakimiyyətə gəlişi ilə iki ölkə arasındakı münasibətlərdə, necə deyərlər, "yenidənyüklənmə" baş verdi.
Freyzerin fikrincə, Rusiya Prezidenti və yüksək vəzifəli şəxslər danışıqlar prosesinə qoşulduğu halda irəliləyiş şansları artır.
Freyzerin sözlərinə görə, Beynəlxalq Böhran Qrupu ABŞ, Rusiya və Avropa İttifaqının münaqişənin həlli istiqamətində çalışan nümayəndələrini fəaliyyətlərini fəallaşdırmağa çağırır. O, ümidvar olduğunu bildirib ki, yeni Obama Administrasiyası dövründə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli Amerika xarici siyasətində gündəlikdə duran məsələ olacaq.
İki Cənubi Qafqaz ölkəsi arasında münaqişə 1988-ci ildə Еrmənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası irəli sürməsi zəminində yaranıb. 1991-ci ilin dekabrında, Şuşa və Xocalı istisna olmaqla, Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın nəzarətindən çıxıb. 1992-1993-cü illərdə Şuşa, Xocalı və Dağlıq Qarabağa bitişik yeddi rayon işğal olunub.
1994-cü ilin mayında tərəflər atəşkəs rejiminə dair razılaşma əldə ediblər və o vaxtdan bəri ATƏT-in Minsk qrupunun himayəsi altında, Rusiya, Fransa və ABŞ-ın həmsədrliyi ilə hələ də nəticəsiz sülh danışıqları aparılır.
Freyzer hesab edir ki, ötən ilin avqustunda Gürcüstanla Rusiya arasında baş vermiş müharibə qarşılıqlı aqressiv yanaşmanın son həddini nümayiş etdirdi.
Avqustun 8-nə keçən gecə tanınmamış Cənubi Osetiya Respublikasında genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar başladı. Gürcü hərbçiləri Tsinxvaliyə girdilər. Sonra Rusiya qoşunları şəhərdə nəzarəti ələ keçirərək gürcü hərbçilərini Gürcüstan ərazisinə sıxışdırdı. Bir müddət sonra Rusiya Gürcüstanın separat regionları olan Abxaziya və Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanıyaraq onlarla diplomatik əlaqə yaratdı.
"Müharibə Dağlıq Qarabağ və ya onun ətrafında başlasaydı Gürcüstandan daha dağıdıcı nəticələr olacaqdı. Nəticədə dərin regional fəsadlar Moskva və Vaşinqtonun münaqişənin həllinə olan marağını sarsıdardı", - Freyzer qeyd edib.
Onun fikrincə, Ermənistan və Azərbaycan ortaq məxrəcə gəlməyincə problem həllini tapmayacaq.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]