Azərbaycan, Bakı, 28 sentyabr / Trend , müxbir E.Tarıverdiyeva/
Protokolların Ermənistan və Türkiyə parlamentləri tərəfindən təsdiqlənməsi imkanı sual altındadır. Qafqaz üzrə Avropa eksperti Liçiniya Simao belə hesab edir.
"Müəyyən edilmiş tarixlərə əsasən, rəhbərliyi danışıqlar masasına qayıtmağa vadar edən hər hansı ciddi dəyişikliklərin olmadığı və protokollar təsdiqləndiyi halda, sərhədlər protokollar təsdiqləndiyi gündən etibarən iki ay sonra açılmalıdır, - bu barədə məlumatı Trend -a Cənubi Qafqaz ölkələri üzrə ekspert, University of Coimbra-nın əməkdaşı Simao elektron poçt vasitəsilə bildirib. - Bu onu deyə bilər ki, sərhədlər bu ilin sonuna qədər açılacaq və həmçinin bu onun göstəricisi ola bilər ki, 2009-cu il ərzində heç bir dəyişiklik baş verməyəcək".
Trend -a verdiyi müsahibəsində Türkiyənin Baş naziri Rəcəp Tayyip Ərdoğan bildirib ki, Türkiyə və Ermənistan arasında İsveçrənin vasitəçiliyi ilə imzalanmış protokolun yekun variantı 10 və ya 11 oktyabr tarixində hər iki ölkənin XİN başçıları tərəfindən imzalanacaq.
Türkiyə və Ermənistan İsveçrənin vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqlarda "Diplomatik münasibətlərin qurulması barədə Protokol" və "İkitərəfli münasibətlərin inkişafı üzrə Protokol"a dair "daxili siyasi konsultasiyalar"a başlanması barədə razılaşma əldə olunub. Bu barədə məlumatı Türkiyə XİN yayıb.
Siyasi konsultasiyaların altı həftə ərzində tamamlanması planlaşdırılır, bunun ardınca isə iki protokol imzalanacaq və iki ölkənin parlamentinə təsdiqlənməsi üçün təqdim ediləcək. Bu barədə Türkiyə XİN-in məlumatında deyilir.
Simaonun fikrincə, Ermənistan-Türkiyə ptorokollarının təsdiqlənməsi prosesi, sözsüz ki, hər iki ölkədə siyasi qüvvələr arasında müzakirələrin və danışıqların aparılması üçün vaxt tələb edir.
Ekspert hesab edir ki, protokolların hər iki parlament tərəfindən təsdiq edilməsi imkanı sual altındadır.
Müqavilə üzrə hər iki tərəfdən etirazlar bəllidir və hər iki ölkənin millətçi partiyaları bildiriblər ki, onlar onu təsdiq etməyəcəklər.
Simaonun sözlərinə görə, ratifikasiyanın Dağlıq Qarabağ üzrə danışıqlarda nailiyyətdən asılı olduğunu deyən Baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğanın başçılıq etdiyi, Türkiyənin hakim partiyası AKP-nin də qarşısında öz mövqeyini dəqiq ifadə etmək durur.
"Erməni müxalifətinin liderləri Ermənistanın sabiq prezidenti Levon Ter-Petrosyanla müqavimət sazişi üzrə "Daşnaksütun" millətçi partiyası ilə səyləri birləşdiriblər", - o deyib.
Simaonun sözlərinə görə, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə nizamlanması prosesində irəliləyiş olacağı halda, bu, Prezident Sarkisyanın ilin sonunadək Türkiyə ilə sərhədlərin açılmasına, nəhayət, 14 oktyabrda Ankarada cavab matçında iştirak üçün sərhədin pozulmasına olan ümidləri üçün əlavə çətinlik ola bilər.
İki Cənubi Qafqaz ölkəsi arasında münaqişə 1988-ci ildə Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası irəli sürməsi zəminində yaranıb. Azərbaycan torpaqlarının iyirmi faizi, yəni Dağlıq Qarabağ ərazisi və bu əraziyə bitişik yeddi rayon Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. 1994-cü ildə tərəflər atəşkəs rejiminə dair razılaşma əldə ediblər və o vaxtdan bəri ATƏT-in Minsk qrupunun himayəsi altında, Rusiya, Fransa və ABŞ-ın həmsədrliyi ilə hələ də nəticəsiz sülh danışıqları aparılır.
Prezident Sarkisyan həmçinin erməni "genosidi" tanınmayınca, Türkiyə ilə münasibətlərin hər hansı şəkildə normallaşması əleyhinə çıxan diasporlarla məsləhətləşmələr aparıb.
"Ermənistan Parlamentində çoxluğa malik olmayan respublika partiyası da digər kiçik partiyalartla danışıqlar aparacaq", - ekspert hesab edir.
"Lakin iki ölkə parlamentlərinin ratifikasiya proseslərinin sürətli ola bilməyəcəyinə baxmayaraq, Prezident Sarkisyanın Bursada futbol matçında iştirak etmək üçün quru sərhədini keçməsinin simvolik əhəmiyyəti yüksəkdir, - Simao deyib. - Müstəsna vəziyyətin baş verməsinə imkan vermək üçün, bununla hansısa müqaviləyə nail olmağın mükünlüyünü demək olar".
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]