Аzərbaycan, Bakı, 26 iyun /Trend, müxbirlər İ.Xəlilova, А.Bədəlova/
Trend-in İslam İnkişaf Bankının İdarə Müdirlər Şurasının Bakıda keçirilmiş 35-ci illik iclasında iştirak edən Kənd Təsərrüfatının İnkişafı Üzrə Beynəlxalq Fond-un (İFAD) prezidenti Kanayo Nvanze ilə müsahibəsi
- Siz dünyada, xüsusilə də Azərbaycanda, ərzaq təhlükəsizliyi vəziyyətini necə qiymətləndirirsiniz?
- Mən, ilk növbədə, qeyd etmək istəyirəm ki, bu, Azərbaycana səmərəli səfərdir. Belə ki, kənd təsərrüfatı naziri, baş nazir, həmçinin, Azərbaycan Prezidenti ilə görüşmək imkanı əldə edilib. Bu yolla ölkənin aqrosənaye kompleksinin inkişaf sahəsində səylərin göstərilməsi barədə əlverişli şəraitin olduğunu görürəm.
Mənə qısa müddət ərzində ölkənin müstəqillik əldə etdiyi dövrdən etibarən, Azərbaycanda sürətli inkişaf çox gözəl təsir bağışlayır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin dediyi kimi, neft-qaz sektorundan gələn gəlirlər hesabına ölkədə yaranan firavanlıq və xoş güzərana baxmayaraq, kənd təsərrüfatı qeyri-neft sektorunun inkişafı üçün prioritet hesab olunur.
- İFAD Azərbaycanda əməliyyatları genişləndirməyə hazırdırmı? Neçə fond ölkəyə investisiya qoymaq niyyətindədir?
- Hal-hazırda biz Azərbaycanda 2-si artıq başa çatmış, 2-nin isə hələ davam etdiyi 4 layihəni maliyyələşdirmişik. Bu 4 layihənin ümumi dəyəri 111 milyon dollar təşkil edir. Gerçəkləşdirilməsi yaxın zamanlara planlaşdırılan yeni layihələrimiz də var. Onlardan birinin təsdiq olunması dekabrda İFAD-ın Direktorlar Şurasında gözlənilir. Bu layihəyə İFAD 20 milyon dollar, İslam İnkişaf Bankı 65 milyon dollar ayıracaq. Layihənin gerçəkləşdirilməsi üçün qalan məbləğ Azərbaycan hökumətinin payına düşür. Beləliklə, ümumi dəyəri 100 milyon dollar olan yeni kənd təsərrüfatı proqramının gerçəkləşdirilməsini gözləyirik. Layihənin həyata keçirilməsi 2011-ci ildə başlayacaq. Biz Azərbaycan hökuməti ilə müzakirələri başa çatdırdıqdan sonra layihə təsdiq olunacaq.
- Davam edən maliyyə böhranı şəraitində Azərbaycanda kənd təsərrüfatının inkişafı və ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsini necə qiymətləndirirsiniz?
- Azərbaycan davamlı kənd təsərrüfatı əsaslarının yaradılmasında maraqlıdır. Ölkə müxtəlif ərzaq məhsulları, taxıl istehsal etmək imkanlarına malikdir; belə ki, sizin ölkədə doqquz iqlim qurşağı olduğundan, məhsulun müxtəlif növlərini əkib-becərmək imkanlarınız vardır. Ətrafınızda sizin kənd təsərrüfatı məhsullarınıza tələbatı olan ölkələr vardır. Beləliklə, sizin yalnız kənd təsərrüfatı məhsullarının satış bazarı yox, eləcə də daxili tələbatı ödəmək üçün imkanlarınız genişdir. Ona görə də kənd təsərrüfatının inkişafı üçün potensial böyükdür.
Azərbaycan neftdən gələn gəlir fonunda möhkəm əsaslara malikdir. Lakin buna baxmayaraq, ölkə rəhbərliyi kənd təsərrüfatının inkişafına uzunmüddətli kapital qoymağa inanır. Mən belə hesab edirəm ki, bu fəlsəfə və strategiya ilə sizin neft və qeyri-neft sektorunda, kənd təsərrüfatı, sənaye, nəqliyyat, yol və digər infrastrukturun inkişafında çox gözəl mövqeyiniz vardır.
- Dünya iqtisadi böhranı İFAD-ın fəaliyyəti və sizin təşkilat tərəfindən maliyyələşdirilmə həcminə təsir göstəribmi?
- 2010-2012-ci illərdə ölkələrdə proqram və layihələrin həyata keçirilməsi üçün vasitələr 2009-cu ilin dekabrında İFAD üzvləri tərəfindən müzakirə olunub. Bu bizə dünyada proqram və layihələri 3 milyard dollar dəyərində gerçəkləşdirməyə imkan verir. Hazırkı böhranın potensial təsiri 2012-ci ildən 2015-ci ilə qədər olacaq.
- Hələ iqtisadi böhrana qədər İFAD Azərbaycanda iqtisadi inkişafın səviyyəsinə əsaslanaraq, ölkədə layihələrin maliyyələşdirilməsini dayandırdığını bəyan etmişdi. Böhran başa çatdıqdan sonra, sizin təşkilatın bu suala qayıtmaq ehtimalı varmı?
- Növbəti beş il ərzində Azərbaycanda İFAD-ın maliyyələşdirmə şərtlərinə dəyişikliklər gözlənilmir. Azərbaycanın İFAD-ın İslam İnkişaf Bankı ilə birgə proqramı çərçivəsində maliyyələşdirilmə imkanı vardır. Bu proqram 100 milyon dəyərində beş il müddətinə nəzərdə tutulub.
Bundan əlavə, 2010-cu ildən 2012-ci ilə qədər fond ölkəyə 20 milyon dəyərində məbləğ ayırmağı planlaşdırır. Mən növbəti 2013-2015-ci illərdə nə baş verəcəyini əvvəlcədən proqnozlaşdıra bilmərəm. Azərbaycanda maliyyə əməliyyatlarının həcmi genişlənə də, azala da bilər. Maliyyələşdirmənin həcmi İFAD-a üzv ölkələrin ödəmədən imtina etdikləri halda azaldıla bilər.
Məlumat.
Kənd Təsərrüfatının İnkişafı Üzrə Beynəlxalq Fondun (İFAD) ərzaq məhsulları istehsalının genişləndirilməsi məqsədilə maliyyə ehtiyatlarının səfərbər olunması və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə kasıb əhalinin qidalanması vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ilə məşğul olan BMT-nin xüsusiləşdirilmiş idarəsinin əsası 1997-ci ildə qoyulub.
1997-ci ildən başlayaraq İFAD Azərbaycanda kənd təsərrüfatı sahəsinin inkişafı üçün bir neçə proqram gerçəkləşdirib. Hal-hazırda fond Azərbaycanda ümumi dəyəri 48,1 milyon dollar təşkil edən dörd layihə və proqramın gerçəkləşdirilməsinə maliyyə dəstəyi göstərib.