Azərbaycan, Bakı, 22 iyul /Trend, müxbir E.İsmayılov/
İğdır (Türkiyə) və Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı (NMR) Sədərək qəsəbəsini birləşdirəcək yeni qaz kəmərinin tikintisi Azərbaycandan İrana "svop" qaz tədarükünün dayandırılması demək deyil. Bu barədə ARDNŞ-dəki mənbə bildirib.
Hazırda Azərbaycan İrana Naxçıvan MR-i qazla təmin etmək üçün mübadilə şərtləri ilə (svop) sutkada 1-1,2 milyon kubmetr qaz ixrac edir.
"Yeni qaz kəmərinin tikintisi İrana "svop" tədarükdən imtina etmək deyil, belə ki, tərəflər arasında uzunmüddətli müqavilə var", - mənbə bildirib.
ARDNŞ Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi nəticəsində blokadada olan NMR-i keyfiyyətli qazla təchiz etmək məqsədilə yeni qaz kəməri tikmək niyyətindədir. İkinci qaz kəməri NMR-in İrandan asılılığını azaldacaq və onun enerji təhlükəsizliyini möhkəmlədəcək.
Əvvəlcə digər mənbənin dediyinə görə, artıq İğdır (Türkiyə) - Sədərək (NMR) qaz kəmərinin texniki-iqtisadi əsaslandırılmasının hazırlanması başa çatdırılıb. Muxtar Respublikanın qazla tədarükünün yaxşılaşdırılması məqsədilə şirkət qaz saxlama anbarlarının tikintisini də planlaşdırıb.
ARDNŞ bu məqsədlə Türkiyədən Naxçıvana yeni qaz kəmərinin tikintisini planlaşdırır. İğdır- Sədərək qaz kəmərinin tikintisi üzrə bütün xərcləri Azərbaycan və Türkiyə arasında imzalanan memortanduma əsasən, şirkət öz üzərinə götürəcək. Qaz kəmərinin uzunluğu 180 kilometr (altı qazpaylayıcı stansiya olmaqla) təşkil edəcək.
Hazırda Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (ARDNŞ) İran tərəfi ilə uzunmüddətli sazişə nail olmaq üçün işlər görür. Lakin hətta böyükhəcmli qaz tədarükü istəyi olsa belə (İran tərəfi 5 milyard kubmetrədək Azərbaycan qazı almaq qabiliyyətində olduğunu bəyan edib), zəruri infrastrukturun olmaması qarşıya qoyulan məqsədlərə çatmaq imkanı vermir. İki ölkə arasında qaz kəməri infrastrukturunun texniki vəziyyəti hazırda cənub istiqamətində böyük həcmdə qaz nəql etməyə imkan vermir. Hazırda İrana qaz tədarükünün artırılması üçün ARDNŞ Astaradakı qaz-kompressor stansiyasının gücünün genişləndirilməsi üzrə işlər aparır. Azərbaycandan İrana gedən qaz kəmərində də təmir-bərpa işləri aparılacaq. Payıza planlaşdırılan bu işlər başa çatdıqdan sonra uzunmüddətli qaz tədarükü ilə müqavilənin bağlanması və qaz həcminin sutkada hazırkı 1,2 milyon kubmetrdən 3-3,5 milyon kubmetrdədək artırılması nəzərdə tutulub. Lakin təxminən 40 il əvvəl tikilən mövcud qaz kəməri xəttinin təmir və bərpa edilməsi tədarükə tam təminat vermir və ixrac həcmini istənilən göstəriciyə çatdırmağa şərait yaratmır. Tamhəcmli tədarükün təmin edilməsi üçün yeni sistemlərin yaradılması labüddür.