Azərbaycan, Bakı, 24 may / Trend , müxbir İ.Xəlilova/ Azərbaycan Milli Bankı (MB) bankların minimal kapital həcmlərinə normativ tələblərin tətbiq edilməsi üzrə əvvəllki praktikasına qayıdır. Bu barədə MB-nın kredit təşkilatlarının fəaliyyəti üzərində nəzarət Departamentinin direktoru Rəşad Orucov bildirib.
Əvvəllər bankların kapitalın adekvatlığı normativləri ilə nizamlanmasına dair bəyanat verilmişdi. Bu normativ bankları, məcmu kapitalı aktivlərə münasibətdə 12 faizə yaxınlaşdığı zaman kapitallaşmağa vadar edəcək. Bu normativ pozulduğu zaman "Banklar haqqında" Qanuna müvafiq olaraq, bu banklar artıq öz aktivlərini artıra, o cümlədən əmanət və digər vəsaitləri cəlb edə bilməyəcək. Bu da o deməkdir ki, onlar aktivləri yerləşdirmək üzrə risk imkanlarını itirəcək.
Bu gün Azərbaycanda bank sektoru üzrə kapital adekvatlığının orta göstəricisi, 12 faizlik normativə nisbətdə, 20 faizə yaxındır. Bu da bankların aktivlərdən risklərə nisbətdə kifayət qədər kapitallaşması deməkdir.
MB-də artıq yenidən təsis edilən banklar üçün minimal kapital normalarının yüksəldilməsi məsələsi nəzərdə keçirilir və tədricən fəaliyyətdə olan banklar da bu tələb normalarına yaxınlaşacaq. Orucovun sözlərinə görə, analoji praktika Azərbaycanda 2006-cı ildə tətbiq edilib. O zaman ilkin olaraq yeni banklar üçün 10 mln. manatlıq normativ tətbiq edilmişdi. Bu banklar qeydiyyat zamanı artıq öz nizamnamə kapitallarını bu səviyyədə formalaşdırmalı idi. Bundan sonra üç mərhələdə ölkədə fəaliyyət göstərən bankların məcmu kapitalı 10 mln. manata çatdırıldı. Lakin yeni tələb normativləri həcminin tətbiqi müddəti hələ müəyyən edilməyib.
Milli Bankın idarə heyətinin sədr müavini Rüfət Aslanlının bu günlərdə verdiyi məlumata görə, yeni yaradılan bankların səviyyəsinin keyfiyyətli şəkildə qaldırılması məqsədilə, Milli Bank qeydiyyat zamanı Nizamnamə kapitalının minimal həcmini əhəmiyyətli dərəcədə artırmaq niyyətindədir. Bu gün normativ 10 mln. manat və ya təxminən 12 mln. dollar təşkil edir.
Onun sözlərinə görə, bank sisteminin yenidən qurulması başa çatmayıb. O, ölkədə bankların sayının sürətlə artımını pozitiv hesab etmir.
"Biz bu bumu dayandırmaq üçün bu prosesi məhdudlaşdırmağın zəruri olduğunu hesab edirik", - deyə Aslanlı bildirib və qeyd edib ki, bununla yanaşı, MB Azərbaycanda məşhur beynəlxalq maliyyə qruplarının törəmə şirkətlərinin açılmasına daim müsbət yanaşıb və bunu alqışlayıb.
Ötən il ərzində bankların məcmu kapital həcmi iki dəfə artaraq, 1 mlrd. manatı üstələyib. Respublikada cəmi 46 bank fəaliyyət göstərir. Lakin onlardan ikisi ötən ilin sonunda yaradılıb. Artıq ötən ilin əvvəlində təxminən 16-17 bankın kapitalı normativ tələblərindən asılı olmayaraq, 10 mln. manatı keçmişdi. 2008-ci ildə bank sektorunun artım tempi ötən ilki göstəricilər - 60-70 faiz səviyyəsində olarsa, bu, bankların öz kapitallarını 30-35 faizədək artırmasına gətirib çıxaracaq.
Kapitalın hazırkı səviyyəsi orta Avropa göstəriciləri, hətta bir çox ölkələrindəki göstəricilərdən yuxarı qiymətləndirilir. Lakin eyni zamanda, bu, iqtisadiyyatın dinamik inkişaf etdiyi bir şəraitdə ölkənin bank sektorunun kapitallaşması üçün kifayət qədər hesab olunmur.
Kapitallaşma probelmi ilə əlaqədar yeddi banka əhali əmanətlərinin cəlb edilməsi üzrə qadağa tətbiq edlib və bu gün onların depozit portfeli sıfra endirilib. Belə ki, sanksiyalar tətbiq edilən dövrdə əmənətlər cəlb edilməyib, hazırkı əmanətlərin müddəti isə başa çatıb.
Mayın 23-nə olan rəsmi məzənnə 0,8235 AZN/USD təşkil edib.
Məqalə müəllifim ilə əlaqnə ünvanı: capital