Azərbaycan, Bakı, 05 iyul / Trend , müxbir D.Xatınoğlu/ İran rəsmilərinin ilk dəfə olaraq Qərbin rəsmi Tehrana təqdim etdiyi təkliflər zərfi haqda müsbət fikir bildirmələri beynəlxalq ictimaiyyətdə İranın nüvə proqramı ilə bağlı yaranan narahatlığın aradan qalxacağına ümidləri artırıb. "Faktlar göstərir ki, İranın Qərbin hazırladığı təkliflərə cavabı müsbət olacaq", - deyə İran əsilli ABŞ eksperti Muhammad Sahimi Trend -a bildirib.
İRNA Agentliyinin məlumata görə, İranın Belçikadakı səfiri Əli Əsgər Xaci iyunun 5-də Avropa Birliyinin xarici siyasət və təhlükəsizlik məsələləri üzrə Ali Komissarı Havyer Solana ilə görüşündə rəsmi Tehranın Qərbin təkliflər paketinə cavabını təqdim edib. İranın Qərbin təkliflərinə tam müsbət cavab verib-verməyəcəyi hələ məlum olmasa da, İranın dini lideri Əli Xameneinin baş müşaviri Əli Əkbər Vilayəti və xarici işlər naziri Mənuçehr Müttəki Qərbin təkliflər paketində müsbət məqamların olduğunu bildiriblər.
"Qərb ölkələrinin İrana təqdim etdiyi son təklif bundan ibarət idi ki, rəsmi Tehran bu ölkələrlə nüvə məsələsi ilə bağlı müzakirələrə başlamaq üçün altı həftə ərzində Nətənz nüvə stansiyalarında yeni sentrifuqa quraşdırmamalıdır. Bu təklif uranın zənginləşdirilməsinin dayandırılması demək deyil, ona görə də İran tərəfindən qəbul oluna biləcək təklifdir", - deyə İranın nüvə proqramı üzrə eksperti və Kaliforniya Universitetinin neft-kimya elmləri üzrə professoru Səhimi bildirib.
Onun sözlərinə görə, həm Vilayəti, həm də Müttəki Qərbin təkliflər zərfinin İran tərəfindən qəbul olunacağına işarə ediblər. "Eyni zamanda, İranın dini rəhbəri ölkəsinin ABŞ, yaxud İsrail ilə müharibədən çəkindiyini bildirib. İran hərbi münaqişənin başlanmasından çəkinir, ona görə də fikrimcə, bu ölkə Qərbin təkliflər zərfini qəbul edəcək", - deyə Səhimi şənbə günü elektron poçt vasitəsilə bildirib.
"İran Qərbin təkliflər zərfini qəbul etməyə məcbur olub. Düşünürəm ki, bununla İran uranın zənginləşdirilməsini tamamilə dayandıracaq və nüvə stansiyaları üçün lazım olam uranı başqa ölkələrin yaratdığı konsorsiumdan əldə edəcək", - deyə Almaniyada fəaliyyət göstərən digər iranlı politoluq Mehran Bərati Trend -a bildirib.
Onun sözlərinə görə, İranı razılaşmağa məcbur edən amil həm regionda baş verən hadisələr və xarici təzyiqlər, həm də ölkə daxilində narazılıqların artması və bəzi yüksək vəzifəli rəsmilərin korropsiyalarının ifşa olunmasıdır. "İranın ən böyük bankı olan Milli (Melli) bankın Almaniya, Fransa və Britaniyada hesablarının dondurulması, iqtisadi sanksiyalar və İranın neft sənayesinə qoyulan sanksiyalar haqda ABŞ Konqresində aparılan müzakirələr rəsmi Tehranı dözülməz təzyiqlərlə üzləşdirib", - deyə Bərati bu gün telefonla Berlindən bildirib.
Onun fikrincə, Suriyanın, "Hizbullah" və "Hamas" təşkilatlarının İsrail ilə müzakirəyə başlaması, ABŞ hərbçilərinin İranın İraqda himayə etdiyi şiə qruplarına qarşı geniş əməliyyatlar həyata keçirməsi rəsmi Tehranı çıxılmaz vəziyyətə salıb. "Digər tərəfdən, İran məhkəmə sistemi araşdırma şurasının üzvü Abbas Palizdarın yüksək vəzifəli rəsmilərin korrupsiyasını ifşa etməsi, ölkə daxilində iqtisadi şəraitin ağırlaşması və digər narazılıqlar hakimiyyəti qorxudub. Bundan başqa, İsrailin İrana hücumu və nüvə obyektlərini bombardman etməsi ehtimalı da ciddiləşib", - deyə Bərati hesab edir.
Onun sözlərinə görə, İran prezidentinin ölkə daxilində siyasi gücü tükənməkdədir və hakimiyyətin müxtəlif cinahları tərəfindən təhlükəli və radikal siyasət yürütməkdə ittiham olunur.
Solana iyunun 14-də Tehrana səfərində "5+1" (BMT Təhlükəsizlik Şurasının altı daimi üzvü) ölkələrinin rəsmi Tehrana hazırladığı təkliflər paketini təqdim edib. Qərb uranın zənginləşdirilməsini dayandırması şərtilə, İrana maliyyə yardımları təqdim edəcəyini, yüngül sular istehsalı zavodu və nüvə stansiyalarına zənginləşdirilmiş uran yanacağı verəcəyini vəd edib. Qərbin paketində digər iqtisadi-siyasi güzəştlər də əksini tapıb.