Azərbaycan, Bakı, 26 may / Trend , müxbir S.İlhamqızı, R.Hafizoğlu / Livanda müxtəlif siyasi qüvvələrdən formalaşacaq yeni hökumət üçün Türkiyə ilə əməkdaşlıq çox vacibdir. "Rəsmi Ankara Livanda yeni hakimiyyəti dəstəkləyəcək, ona görə də Türkiyə Livanın gələcəyi və yeni hökuməti üçün çox mühüm ölkədir" - deyə Suriya əsilli Türkiyə eksperti Hüsnü Məhəlli Trend -a bildirib.
Mayın 25-də Livanda prezident seçkisi keçirilib və Mişel Süleyman Livanın yeni prezidenti seçilib. Livanda bir-biri ilə münaqişə aparan daxili siyasi qüvvələrin iştirakı ilə yeni hökumət formalaşdırılacaq. Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan, xarici işlər naziri Əli Babacanın iştirakı rəsmi nümayəndə heyəti Livan parlamentindəki prezident seçkisində və seçkidən sonra yeni prezidentin andiçmə mərasimində iştirak edib.
Türkiyənin Livanın yeni hökuməti ilə gələcək əməkdaşlığı hər iki ölkənin maraqlarına uyğundur - deyə ərəb ölkələri üzrə politoloq Hüsnü Məhəlli bazar ertəsi telefonla Ankaradan bildirib. Onun fikrincə, Livan üçün yeni bir mərhələ başlayır və Türkiyə ilə əlaqələrin daha da yaxşılacacağı gözlənilir: "Türkiyənin son iki ildə Livanla çox yaxşı əlaqələri oldu, hətta orada bir-biri ilə qarşıdurmalar yaradan bütün tərəflərlə - sünnilərlə, şiələrlə, "Hizbulah"la və digər qruplarla normal münasibətlər qurdu. Türkiyə Livan daxilindəki problemlərin həllinə vasitəçilik də etdi, bu məqsədlə Baş nazir Ərdoğan, xarici işlər nazirləri Gül, Babacan Livanda oldular. Livanda hər kəs Türkiyəyə hörmət bəsləyir, onun xoşməramlı təşəbbüslərini təqdir edir"-deyən politoloq əlavə edib ki, bundan sonra da rəsmi Beyrutla Ankaranın münasibətlərinin sürətlə inkişaf edəcəyini gözləyir.
Məhəlli hesab edir ki, Livan hökumətini formalaşdıracaq qüvvələr də Türkiyə ilə yaxşı əlaqələr qurmaqda maraqlıdırlar, təkcə siyasətdə deyil, həmçinin, iqtisadiyyat, ticarət və başqa sahələrdə əməkdaşlıq etməyə çalışacaqlar.
Politoloqa görə, rəsmi Ankara bundan sonra da Livanda daha çox daxili qüvvələr arasında dialoqa, barışığa dəstək verəcək və yenidən münaqişələr yaranarsa, tərəfləri barışdırmağa çalışacaq: "Türkiyə Livanda iqtisadiyyatın, ticarətin, turizmin inkişafı, daxili sabitliyin, asayişin qorunmasına öz töhfəsini verəcək"- deyə Məhəlli bildirib. Türkiyənin Livandan başqa, Suriya, Qərb dövlətləri, hətta İsraillə də yaxşı əlaqələri olduğundan, rəsmi Beyrut üçün çox vacib bir ölkədir - deyə politoloq hesab edir.
"Livanın yeni hökuməti ilə Türkiyə hakimiyyəti arasında əlaqələr bundan sonra da yüksək templə inkişaf edəcək" - deyə türkiyəli ekspert İbrahim Karagül Trend -a bildirib.
Onun fikrincə, Turkiyənin xarici siyasətdə əsəs hədəflərindən biri Yaxın Şərq və ərəb ölkələri ilə yaxın əlaqələr qurmaq və əməkdaşlığı möhkəmləndirməkdir. Ona görə, Livanla da əməkdaşlığın yeni mərhələsi başlayacaq.
Karagül əlavə edib ki, ərəb ölkələri arasında ən çox ermənilər yaşayan və lobbiçilik fəaliyyəti göstərən ölkələr Livan və Suriyadır. Lakin Livan ermənilərinin və digər qrupların Türkiyəyə münasibəti fərqlidir. Karagülə görə, Livanda milli azlıqların və ya dini təriqətlərin ölkə maraqlarının əleyhinə yönələn fəaliyyət göstərmələri mümkün deyil: "Mən hesab etmirəm ki, Livanın yeni hökuməti qondarma "erməni soyqırımının" tanınmamasına çalışsın. Amma yeni hökumət, ən azı, qondarma "soyqırımın" nə vaxtsa Livanda gündəmə gətirilməsinin qarşısını ala bilər" - deyə politoloq bildirib.
Hər iki politoloq hesab edir ki, Livan erməniləri yeni hökumətin Türkiyə ilə münasibətlərini dəyişdirməsinə nail olmaq gücündə deyillər və ümumiyyətlə, rəsmi Beyrutun xarici siyasətinə birbaşa müdaxilə edə bilmirlər.
Digər politoloq Mustafa Özcan da hesab edir ki, Mişel Süleymanın seçilməsindən sonra rəsmi Beyrutun Türkiyə ilə əlaqələri daha da inkişaf edəcək. "Fikrimcə, yeni prezident Suriyaya nə qədər yaxın olsa da, sələfi Emil Lahud qədər yaxın deyil və onun Türkiyə kimi ölkələrə ehtiyacı var" - deyə Özcan bazar ertəsi Trend -a bildirib.
Politoloq əlavə edib ki, Livanda Səudiyyə Ərəbistanı ilə İranın maraqları toqquşur, Türkiyə isə, bu qarşıdurmaya müdaxilə etmir və hər iki dövlətlə normal münasibət saxlayır: "Türkiyənin Suriyə ilə də yaxşı əlaqələri var. Fikrimcə, bütün bu amillərin Livan üçün başlanan yeni mərhələyə təsiri olacaq" - deyə türkiyəli ekspert bildirib.
Keçən ilin noyabrında Livan prezidenti Emil Lehudun prezidentlik müddəti başa çatıb, o vaxtdan indiyədək parlamentdə 19 dəfə prezident seçkisi təyin olunub, lakin baş tutmayıb. Nəhayət, Qətərin vasitəçiliyi ilə dünən - bazar günü Livanda prezident seçkisi keçirilib. Mişel Süleyman Livanın yeni prezidenti seçilib. "Hizbullah"ın, siyasi partiyaların, sünni, şiə müsəlmanlarının, maronilər, druzlar, ortodokslar, katoliklər və digər qrupların iştirakı ilə ortaq hökumət qurulacaq.
Ərdoğan Beyruta səfər çərçivəsində bildirib ki, Türkiyə Livanda siyasi sabitlik və ərazi bütövlüyü pozulmadan daxili gərginliyin aradan qaldırılmasında, münaqişəli tərəflər arasında dialoq qurulmasında rol oynayıb: "Türkiyə Livanın tərəqqiisi üçün hərbi yardımlarını, bu ölkədə məktəblərin, xəstəxanaların inşası kimi işlərini davam etdirir. Türkiyə bundan sonra da Livana dəstəyini davam etdirəcək" - deyə Ərdoğan jurnalistlərə bildirib.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan [email protected]